Welke ontwikkelingen zijn gaande?
Vrijwel alle bedrijven en instellingen beleven turbulente tijden. Op zich niet ongewoon, maar dit tijdperk kenmerkt zich door veel onzekerheid als gevolg van ontwikkelingen zoals de digitale revolutie, de behoefte aan delen, politieke instabiliteit en het streven naar duurzaamheid. Vaak hoor je dan ook de opmerking dat het niet zoveel zin heeft om je te focussen op de toekomst, aangezien die zich niet laat voorspellen. ‘Wie weet waait de wind over en komt alles vanzelf weer goed.’
Zeker is dat de toekomst zich niet laat voorspellen. Maar ook is zeker dat er fundamentele veranderingen gaande zijn, die alleen nog maar voor meer turbulentie zullen gaan zorgen. Alleen al de digitale revolutie brengt veel teweeg. De ene bedrijfstak zal er sneller mee te maken krijgen dan de andere, maar geen enkel bedrijf of instelling ontkomt aan de digitale vortex. Internet of Things, big data, cloud computing, massaal gebruik van sensoren, steeds snellere netwerken, nieuwe analytische/cognitieve toepassingen e.d. brengen veel tumult teweeg. Voor sommigen bedreigend, anderen zien vooral kansen en weer anderen wijzen vooral op de risico’s. Onzeker is het zeker.
Als gevolg daarvan is het juist nu van belang om als leidinggevende(n) te anticiperen wat er zou kunnen gebeuren met je bedrijf of instelling en een koers te gaan varen om zoveel mogelijk de kansen te benutten en eventuele bedreigingen het hoofd te bieden. Dat is de kern van toekomstbestendigheid.
Toekomstbestendige organisatie
Een toekomstbestendige organisatie weet wat te doen en werkt eraan om de toekomst met vertrouwen tegemoet te zien. Daar is vaak nog heel veel voor nodig. In vrijwel alle sectoren zijn de huidige businessmodellen bijvoorbeeld niet meer toereikend om de toekomst met vertrouwen tegemoet te zien. Banken, retail, energiebedrijven, ziekenhuizen, gemeenten, automobielbedrijven e.d. zullen daar flinke aanpassingen in moeten doorvoeren om over 5 à 10 jaar nog te bestaan. Maar ook hun organisatiemodellen zullen drastisch moeten wijzigen.
Focussen op toekomstbestendigheid houdt in dat je als leidinggevende(n) zelf de regie voert over de toekomst van je bedrijf of instelling. Dat wil niet zeggen dat je ervoor moet zorgen dat je bedrijf of bedrijfsonderdeel als zelfstandige entiteit blijft bestaan. Het kan zijn dat je bedrijf of instelling een betere toekomst krijgt, door onderdeel te worden of samen te gaan met een andere organisatie. Het gaat dus niet om het voorkomen van faillissementen of het voorkomen van fusies/overnames, wel om te voorkomen dat je in een situatie terecht komt dat je zelf niets meer te zeggen hebt over het lot van je bedrijf. Het gaat om het nemen van verantwoordelijkheid voor de continuïteit van je bedrijf of instelling in het belang van klanten, medewerkers, business partners en stakeholders.