Circulaire economie
Producten en grondstoffen hergebruiken en waardevernietiging van natuurlijke bronnen minimaliseren. Dat is waar het om draait bij de circulaire economie. Door o.a. vervuilling, klimaatverandering en afbraak/schaarste aan natuurlijke bronnen, wordt de roep om een circulaire economie steeds groter. Digitalisering kan bijdragen aan het streven naar die economie.
Wereldwijd worden grondstoffen weggegooid, nadat ze bijvoorbeeld slechts één of twee keer zijn gebruikt. De problemen op het gebied van vervuiling, klimaatverandering en duurzaamheid nemen nog steeds niet af en dus is het zaak dat bedrijven en instellingen zich nog beter inspannen om bij te dragen aan de transitie van een lineaire ecobnomie naar een circulaire economie. Maatschappelijk en onder consumenten is die behoefte groot. Op verschillende plekken ontstaan initiatieven om deze transitie te realiseren, zoals bij de regionale Economic Boards in Amsterdam, Utrecht, Groningen en Nijmegen, waarbij overheid en bedrijfsleven samen projecten op dit gebied uitvoeren.
Digitalisering kan bijdragen aan een oplossing voor dit soort vraagstukken. Een platform als Marktplaats geeft veel producten bijvoorbeeld nieuwe levens, waardoor ze niet onnodig na beperkt gebruik op een grote afvalhoop terechtkomen. Maar daarmee zijn we er natuurlijk nog niet.
Voorbeeld: Product-as-a-Service
Verschillende al lang bestaande bedrijven zijn ook bezig met dit vraagstuk zoals Philips. Samen met Cofely hebben zij een concept ontwikkeld, waarbij ze geen lampen en armaturen (producten) meer verkoopt aan Schiphol, maar licht als dienst. Schiphol geeft aan op welke plek ze een bepaalde hoeveelheid licht wil hebben en betaalt daarvoor per lux (eenheid van licht). Philips moet daar uiteraard wel lampen en armaturen voor inzetten, maar die blijven hun eigendom. Als gevolg daarvan wordt het veel aantrekkelijker om lampen te ontwikkelen die tientallen jaren meegaan en armaturen te ontwikkelen die na gebruik en eventueel een upgrade eenvoudig elders ingezet kunnen worden. Aangezien de lampen onderdeel zijn van Internet of Things, kan Philips ook makkelijk op afstand vaststellen of ergens toch een lamp is uitgevallen. Of mogelijk zelfs al ter plekke zijn, nog voordat een lamp gaat uitvallen. Het vraagt de nodige aanpassingen in het business- en het organisatiemodel, maar uiteindelijk resulteert dat dan wel in een duidelijke win-win situatie voor alle stakeholders.
Ook in de consumentenmarkt ontstaan dit soort voorbeelden, zoals bundles. Bij dit platform kun je een abonnenement afsluiten voor een (af)wasmachine van Miele. Je betaalt een bedrag per maand én/of per was. Je kunt dus zelf kiezen of je meer of minder vaste/variabele kosten wilt hebben en hoeft niet de investering van een duur apparaat te financieren of extra te betalen voor onderhoud. Het apparaat gaat aan het eind van het contract weer terug naar bundles, die het apparaat opknapt en elders inzet. Alles voor een zo lang mogelijke levensduur van het product. De apparaten staan in het Internet of Things netwerk van bundles en bevatten software om ze eenvoudig op afstand te monitoren.